ه زبان ساده کاداستر همان حدنگاری یا نقشه برداری ثبتی است. یعنی نقشه برداری که ارزش حقوقی داشته باشد و بتوان براساس مرزهای آن سند مالکیت صادر کرد. در این مقاله به صورت کلی به تعریف نقشه کاداستر و ثبتی پرداخته میشود و این دو نوع نقشه از نظر تفاوتی که با هم دارند، کاربردشان و نحوه تهیه این نقشه ها مورد بررسی قرار میگیرد.
نقشه کاداستر چیست؟
نقشه کاداستر نقشه ای است که مرزها و مالکیت قطعات زمین را نشان میدهد و اطلاعاتی درباره جغرافیای زمین ارائه میدهد که از این اطلاعات برای ارزیابی و مدیریت زیرساختها استفاده میگردد.
نقشه ثبتی چیست؟
نقشه ثبتی متشکل از چندین پلاک ثبتی است. با استفاده از پلاک ثبتی مندرج در سند تک برگی یا … موقعیت ثبتی ملک در سامانه کاداستر قرار میگیرد. نقشه های ثبتی قبل از به وجود آمدن سامانه کاداستر اراضی در ایران تهیه شده اند و دارای دقت بالایی نیستند. این نقشه ها با ابزارهای غیردقیق نقشه برداری تهیه شده اند و حدود اربعه زمین با عوارض طبیعی زمین در آن تعریف می شوند.
تفاوت نقشه ثبتی و کاداستر در چیست؟
تفاوت عمده نقشه ثبتی و نقشه کاداستر در مرز این دو نقشه است. درواقع در هر دوی این نقشه ها اطلاعات زمین موردنظر ثبت میشود اما در نقشه های ثبتی مرز زمین به طور دقیق مورد بررسی قرار نمی گیرد.
طبق قانون 64 نقشه برداری زمین که در سال 1970 به ثبت رسیده است در نقشه های ثبتی شرح اطلاعات زمین از نظر مرزها یا ابعاد و اندازه دقیق زمین ارائه نمی شود و تنها موقعیت مکانی زمین در این نقشه ها قابل ارائه است. بنابراین تعیین مرزها و تصدیق صحت آن توسط نقشه برداری کاداستر صورت میگیرد.
کاربرد و اهمیت نقشه های کاداستر چیست؟
در نقشه کاداستر از نشانه هایی برای تفسیر اینکه هر نقطه روی نقشه معرف چه بخشی از ملک است،استفاده میشود. در نقشه برداری برای دریافت هرچه دقیقتر اطلاعات از گیرنده های مولتی فرکانس GPS نیز استفاده میشود. نقشه های کاداستر یک کشور مرتبا به روز می شوند و اطلاعات آنها همواره در حال تغییر است.
به طور کلی پنج نوع کاداستر مختلف وجود دارد که هرکدام برای کاربرد خاصی مورد استفاده قرار میگیرد که عبارتند از:
- مرجع عمومی
- توپوگرافی
- موضوعی
- نمودارهای هوانوردی
- ناوبری و طرح
نقشه های مرجع عمومی در امور مرتبط با گردشگری بسیار کاربرد زیادی دارند. در این نقشه ها شهر، شهرستانها و بخشهای مختلف نامگذاری شده اند که در رسیدن افراد به مقصد به آنها کمک میکند.
نقشه های توپوگرافی دسته ای از نقشه های کاداستر است که در آن ارتفاع نقاط مختلف نمایش داده میشود. به کمک این نقشه ها میتوان نقاط مرتفع مانند کوه ها و یا نقاط پست مانند دریاها و دریاچه ها را به راحتی تشخیص داد.
از کاداستر موضوعی برای برجسته کردن اطلاعات درمورد یک موضوع خاص استفاده میشود. این موضوع یا محل خاص میتواند اطلاعات دقیقی راجع به زمین شناسی یا اطلاعات دقیقی راجع به تراکم جمعیت یا حتی آب و هوای یک منطقه باشد. کاداسترهای موضوعی آنقدر کاربردی هستند که کاداسترهای موضوعی ویژه ردیابی نهنگ ها نیز طراحی شده است.
از چارت های هوایی و دریایی جهت ناوبری در آسمان و یا دریاها استفاده می شود. کلمه چارت به این دلیل در این نقشه ها به کار گرفته میشود که در رسم اطلاعات مربوط به آسمان یا دریا به جای کلمه نقشه از کلمه چارت استفاده میکنند.
این چارت ها یا نمودارها شامل اطلاعات مهمی همچون دسته بندی ارتفاعات مختلف در آسمان خطوط هوایی بین المللی، خطوط کشتیرانی و … هستند تا از تصادفات در آسمان یا کشتی ها در آب جلوگیری شود. این نقشه ها فقط در مدیریت پرواز توسط برج مراقبت یا تیم ناوبری کشتیرانی مورد استفاده قرار می گیرند.
نقشه برداری کاداستر طرحها یک حالت خاص و ویژه هستند که بیشتر در امور مرتبط با شهرسازی استفاده می شوند. زیرا در این نوع از کاداستر ریز اطلاعات مرتبط با یک شهر و تمام آنچه که در آن قرار دارد، به نمایش گذاشته میشود.
کاربرد نقشه ثبتی
برای دریافت آدرس با پلاک ثبتی یا تعیین موقعیت زمین مورد نظر روی نقشه نیاز به نقشه ثبتی است. لازم به ذکر است که در نقشه های ثبتی قدیمی به دلیل حجم زیاد کارهای ثبتی در حین آغاز به کار ثبت در ایران، کروکی هایی تهیه میشد که با توجه به نقشه برداری دقیق امروزی اختلافاتی با وضع موجود ملک وجود دارد که با تهیه نقشه در مختصات UTM در کنار نقشه ثبتی میتوان حدود ثبتی را اصلاح کرد.
نحوه ایجاد نقشه کاداستر و ثبتی به چه صورت است و به چه مواردی احتیاج داریم؟
در تهیه نقشه های کاداستر مراحل زیر باید انجام گردد:
جمع آوری اطلاعات
اولین گام در نقشه برداری کاداستر این است که اطلاعات دقیق و صحیح وارد نقشه شوند. سازمانها و ارگان های مختلفی وجود دارند که وظیفه آنها تایید این اطلاعات است. برای تهیه این نقشه ها میتوان برای اطمینان از درستی اطلاعات نقشه مثل اطلاعات مالک، ابعاد دقیق ملک و … از این سازمان ها کمک گرفت.
مقیاس نقشه
در مرحله دوم باید یک مقیاس کلی در نقشه برداری کاداستر تعریف شود. در انتخاب این مقیاس رقم انتخابی باید مناسب انتخاب شود. اگر رقم انتخابی بزرگ باشد، نقشه حاصل بسیار کوچک، غیرخوانا و غیرقابل استفاده میشود و اگر رقم انتخابی کوچک باشد نقشه فضای مورد بررسی از ابعاد مجاز و لازم فراتر میرود.
بودجه
پیش از شروع برای نقشه برداری کاداستر نیاز است که بودجه ای برای این طرح در نظر گرفته شود و اطمینان حاصل کرد که این بودجه به صورت پیوسته صرف به روزرسانی اطلاعات و نقشه کاداستر آن محل میشود.
هزینه متوسطی که سالانه باید صرف کرد تا نقشه کاداستر محل مورد نظر به روز نگه داشته شود، بیشتر از 5% از هزینه کل تهیه نقشه است. با این حال بسیاری از کشورها با انجام سرمایه گذاریهای مرتبط در این زمینه، هزینههای به روزرسانی را به حداقل میرسانند. به روزرسانی اطلاعات و دادههای هر نقشه در قوانین مرتبط با نقشه برداری باید هر دو هفته یکبار صورت گیرد تا هیچ تغییراتی در هر شهر یا هر ناحیه از قلم نیفتد.
رسم نقشه کاداستر
در این مرحله برای رسم هر بخش ترتیب خاصی وجود دارد که به صورت زیر است:
ابندا باید با توجه به مقیاس انتخاب شده، خارجی ترین مرزهای منطقه مورد بررسی مشخص و رسم شود. پس از رسم مرزها، با توجه به تنوع عناصر طبیعی در داخل فضای انتخابی، دریاها، دریاچه ها، کوه ها و… رسم می شوند تا به طور تقریبی فضای مربوط به عناصر درست ساخته مانند پارک ها، ساختمان ها، مدارس و … مشخص شود. از دلایل این که این دسته از عناصر در آخرین مرحله رسم میشوند این است که اینها عناصری متغیر بوده و بازه زمانی برای تغییر آنها میتواند کوتاه باشد. پس از رسم این عناصر باید ریز اطلاعات مربوط به آنها را نیز وارد نقشه کرد. به عنوان مثال مالکیت هر زمین، ابعاد آن، نوع زمین و … اطلاعاتی هستند که برای هر بخش به کار گرفته میشوند.
تاییدیه
پس از نقشه برداری کاداستر و وارد کردن تمام جزئیات طبق فرآیند بالا باید اطلاعات وارد شده به نقشه را طبق نظر سازمان های مربوطه تایید کرد تا در نهایت نقشه از اعتبار بینالمللی لازم برخوردار شود.
تهیه نقشه ثبتی
در تهیه نقشه ثبتی علاوه بر داشتن دانش فنی نقشه برداری نیاز به دانش حقوقی در حوزه ثبتی ضروری خواهد بود چرا که هدف نقشه ثبتی تهیه وضع موجود به همراه اطلاعات حقوقی نظیر است.
جمع بندی
به صورت کلی در این مقاله به نقشه های کاداستر و ثبتی و جزئیات مربوط به آنها پرداخته شد. نقشه کاداستر نقشه ای است که در آن ریز جزئیات کاربردی بسیاری ثبت میشود و از منظر مختلفی حائز اهمیت است. به طور مثال دولت ها به کمک اطلاعات مختلفی که این نقشه ها در اختیارشان قرار میدهد، حدود مرزهای کشور را مشخص کرده و در ابعادی کوچکتر، مالیات حاکم بر هر ملک یا منطقه را تعیین میکنند. نقشه برداری کاداستر که امروز به کمک ماهواره ها به خوبی و با دقت بالایی انجام میشود، علاوه بر نقشه برداری در علم زمین شناسی، شهرسازی و … نیز کاربرد دارد.
+
سوالات متداول
نقشه برداری کاداستر چیست؟
نقشه کاداستر نقشه ای است که مرزها و مالکیت قطعات زمین را نشان میدهد و اطلاعاتی درباره جغرافیای زمین ارائه میدهد که از این اطلاعات برای ارزیابی و مدیریت زیرساختها استفاده میگردد.
نقشه ثبتی چیست؟
نقشه ثبتی متشکل از چندین پلاک ثبتی است. با استفاده از پلاک ثبتی مندرج در سند تک برگی یا … موقعیت ثبتی ملک در سامانه کاداستر قرار میگیرد. نقشه های ثبتی قبل از به وجود آمدن سامانه کاداستر اراضی در ایران تهیه شده اند و دارای دقت بالایی نیستند. این نقشه ها با ابزارهای غیردقیق نقشه برداری تهیه شده اند و حدود اربعه زمین با عوارض طبیعی زمین در آن تعریف می شوند.
تفاوت نقشه ثبتی و کاداستر در چیست؟
تفاوت عمده نقشه ثبتی و نقشه کاداستر در مرز این دو نقشه است. درواقع در هر دوی این نقشه ها اطلاعات زمین موردنظر ثبت میشود اما در نقشه های ثبتی مرز زمین به طور دقیق مورد بررسی قرار نمی گیرد.
